Met enige trots presenteer ik u het jaarverslag 2019. De afgelopen jaren heeft mijn voorganger jaarlijks verslag gedaan aan de minister van Financiën. Wat mij betreft is het tijd de deur van de Accountantskamer met een openbaar jaarverslag verder open te zetten. Hoewel per januari 2020 als nieuwe voorzitter aangetreden, heb ik veel van het verslagjaar meegemaakt. Vanaf april 2019 ben ik aan het college verbonden. In deze periode ben ik vertrouwd geraakt met het operationele proces, de cultuur en mores van de beroepsgroep en hun regels.

2019 was het jaar dat de Accountantskamer 10 jaar bestond. Na de boekhoudschandalen van Enron en Ahold is de Accountantskamer opgericht om het toezicht op accountants met het oog op het maatschappelijk vertrouwen te versterken. Vanaf 1 mei 2009 werden in Zwolle klachten ingediend. Dit om niet langer via de Raden van Tucht, maar door de tuchtrechter de beroepsnormen van de accountant te handhaven en ontwikkelen. De Accountantskamer is sindsdien een stabiele pijler gebleken om de fundamentele waarden van het accountantsberoep te versterken.

Terugkijkend in getallen stroomden in het eerste decennium 162 klachten per jaar binnen, waarvan jaarlijks zo’n 150 klachten door het college werden behandeld. Gemiddeld werd 40% van de klachten gegrond verklaard. In 14% van de zaken leidde dat alleen tot gegrondverklaring van de klacht en niet tot een maatregel. In de meeste gevallen (34%) volgde een waarschuwing en in 29% van de gegronde zaken een berisping. In ruim een kwart van de gegronde zaken werd een (meestal definitieve) doorhaling opgelegd (26%). Boetes werden alleen opgelegd in 36 van de 97 Permanente Educatie-zaken. Dat zijn zaken waarbij een accountant niet heeft voldaan aan de eisen die voor educatie gelden. Opvallend is dat in de periode van 2008 tot 2013 en na 2016 geen PE-zaken meer bij de Accountantskamer zijn ingediend.

2019 was ook het jaar waarin de Accountantskamer door de KWINK groep in opdracht van het Ministerie van Financiën is geëvalueerd. Die evaluatie kwam op een goed moment, een startschot voor mij als nieuwe voorzitter om met daarop gebaseerd beleid aan de slag te  gaan. Om te zien waar de Accountantskamer 10 jaar na zijn oprichting staat, hoe sterk het fundament is en wat de verbeterpunten zijn.
KWINK heeft vastgesteld dat de Accountantskamer de tuchtklachten op kwalitatief hoogstaande wijze afhandelt en er aan bijdraagt dat de accountant bij zijn handelen het maatschappelijk belang en de fundamentele beginselen voor ogen houdt. Wel acht KWINK de doorlooptijd voor het afhandelen van klachten een punt van zorg. Ik onderschrijf dat. De Accountantskamer is door een aantal aanpassingen op het punt van (sturing op) doorlooptijd inmiddels meer “in control” gekomen. In de vooruitblik 2020 bij dit jaarverslag leest u over de stappen die de Accountantskamer wil zetten om haar taak nog beter uit te voeren.

2019 is het jaar waarin menig rapport over de toekomst van de Accountancysector voorbij is gekomen. Als tuchtrechter staan we te midden van die discussie. Wij gaan erover of de individuele aangeklaagde accountant en dus niet zijn organisatie of het systeem het “werk” goed uitvoert. Het door de minister van Financiën aangekondigde onderzoek naar wat de Accountantskamer aan het verbeterd toezicht op de Accountancy kan bijdragen, in lijn met het rapport van de CTA, wordt met belangstelling door mij gevolgd en van input voorzien.

2019 leverde de Accountantskamer een grote diversiteit aan klachten, in totaal 154, over de werkzaamheden die een accountant zoal verrichten. En als de klacht gegrond werd verklaard, is een passende maatregel opgelegd. Er zijn verhoudingsgewijs veel klachten ingediend over onderzoeken door en rapportages van accountants, met name over het niet naleven van de fundamentele beginselen zoals objectiviteit en onafhankelijkheid.

In 2019 is ook een groter aantal complexe controlezaken aan ons voorgelegd. Dat legt veel beslag op onze relatief beperkte capaciteit en vraagt van alle partijen flexibiliteit. De pilot om met het oog op die zaken een accountant aan het team van de Accountantskamer te verbinden, is met succes afgerond in 2019. Mede daardoor was het mogelijk om de zeer omvangrijke klacht inzake Imtech binnen een uitspraaktermijn van 15 weken af te ronden. De samenwerking met de accountant heeft veel voordelen bij de voorbereiding en afronding van dit soort klachten en zal komende jaren worden voortgezet.

Een klacht levert altijd iets op, lijkt menig klager te denken, zoals een minnelijke regeling. Ook in 2019 werden klachten nadat ze waren ingediend weer ingetrokken, omdat partijen het naar hun zeggen samen geregeld hadden. Dat leidt niet altijd tot een staking van de behandeling van de klacht. De Accountantskamer beoordeelt eerst of er een algemeen belang is om de klacht ondanks die regeling voort te zetten. Pas als dat niet het geval is, gaat het boek dicht. Dat was in 2019 in 14 zaken het geval.

In dit digitale jaarverslag treft u aan een terugblik op 10 jaar Accountantskamer door oud-voorzitter mr. Michiel Werkhoven. Een reeks infographics illustreert de kerncijfers die onder meer inzicht bieden in de zaken die de Accountantskamer in 2019 heeft behandeld. Journalist en tekstschrijver mr. Lex van Almelo houdt ons en de Accountancy met zijn bijdrage een spiegel voor.

Ik wens u veel leesplezier!

Sandra Schreuder
Voorzitter Accountantskamer